मागच्या काही आठवडांपासून देशातील बाजारात हरभऱ्याच्या सध्या बाजारामध्ये काय भाव मिळतो. ते पाहूयात पहिल्यांदा केंद्र सरकारने हरभरासाठी 5440 रुपये अनुभव जाहीर केलाय. पण हरभरा उत्पादनात महत्त्वाच्या असलेल्या महाराष्ट्र मध्य प्रदेशाने राजस्थान या राज्यांमधील महत्त्वाच्या बाजारांमध्ये सध्या हमीभाव पेक्षा कमीभाव होताना दिसते . मध्य प्रदेशांमध्ये मोठ्या बाजार समिती आहेत. म्हणजे ज्याबाजार समितीमध्ये हे ज्या बाजार समितीमध्ये आवक जास्त आहेत.
सद्याच्या काळात हरभरा चा काय भाव आहेत
त्या बाजारांमध्ये सध्या 5000 100 ते 540 रुपयांच्या दरम्यान हरभरा विकला जातो. म्हणजेच काय तर देशातील ज्या बाजारांमध्ये सध्या हरभऱ्याची आवक जास्त आहेत .त्या बाजारांमध्ये सध्या हरभरा हमीभाव पेक्षा कमी भावात विकला जातोय तसेच या तीनही राज्यांमधील ज्या बाजारांमध्ये कमी आवक आहेत. त्या बाजारांमध्ये सध्या 5400 ते 5600 रुपयांच्या दरम्यान हरभराला भाव देखील मिळतोय.
म्हणजेच हा भाव आपल्याला कमाल मानता येईल. परंतु सर्वसाधारण भाव हा एक तर हमीभावाचा दरम्यान किंवा त्यापेक्षा काहीसा कमी दिसतो .आता आपला जो महत्त्वाचा प्रश्न आहे.
पुढच्या काळामध्ये हरभरा बाजार कसा राहू शकतो.
आपल्याला सध्या हरभऱ्याचे भाव का नरमले ते पाहावं लागेल. तर हरभराचे भाव कमी होण्यामागे पहिलं कारण आहे. ते म्हणजे नव्या मालाचे आवक आता आपण ज्या बाजारांचा विचार केला. म्हणजेच देशातील महत्त्वाच्या उत्पादक राज्यांमधील ज्या मोठ्या बाजार समितीच्या बाजार समितीमध्ये हरभऱ्याची आवक जास्त आहेत. तर त्या बाजारांमध्ये सध्या नवीन मालाची आवक वाढली आहे. आता नवीन हरभरा बाजारात दाखल होत असल्यामुळे आपल्याला दर हंगामात अनुभव येतो.
देशातील प्रमुख बाजारांमध्ये हरभऱ्याची आवक वाढत असते. आणि यंदाही तसंच होताना दिसते मागच्या दोन-तीन दिवसांपासून अनेक बाजारांमध्ये नव्या हरभऱ्याची आवक आता हळू वाढते. आणि त्यामुळेच हरभऱ्याच्या भावावर काहीसा दबाव आलाय आता तसं जर आपण पाहिलं तर यंदा हरभऱ्याचे उत्पादन कमी झालं हे व्यापारी किंवा शेतकरी तर सांगतातच पण त्यासोबतच सरकारने सुद्धा मान्य केलंय सरकारने आपल्या अंदाजाने म्हटलं की गेल्या वर्षी पेक्षा यंदा देशातील उत्पादने कमीच आहे.
यांना उत्पादन कमी असून देखील अपेक्षा दबाव वाढण्याची शक्यता. असल्यामुळेच घरात काहीच नाही आल्याचा व्यापारी सांगताहेत आता दुसरा कारण आहे. ते म्हणजे सरकारची डाळ विक्री आता आपल्याला माहिती आहे. की केंद्र सरकार हरबारचे डाळ मागच्या काही महिन्यांपासून स्वतः विकत भारत ब्रँड या नावाखाली सरकारने 60 रुपये किलो न गाडीचे विक्री सुरु केलेत .आता सरकारकडे हरभरा किती शिल्लक हे आपल्याला माहित आहे. आपण त्याचा आढावा घेत होते आतापर्यंत सरकारकडे कदाचित दहा ते बारा लाखांच्या दरम्यान हरभरा शिल्लक असेल. परंतु मागच्या काही महिन्यांपासून विशेषता एक ते दोन महिन्यांपासून सरकारन भारत ब्रँड ब्रँडखाली हरभरा डाळीचे विक्री सुरू केले.
त्याची किंमत ठेवली साठ रुपये प्रति किलो आता आपण जर बाजारातला रेट पाहिला तर तो रेट आतापर्यंत म्हणजे मागच्या काही आठवड्यांपर्यंत आपल्याला 57 ते 58 रुपयांच्या दरम्यान होता .म्हणजेच हरभराचा भाव आणि सरकारी विकत होतो साठ रुपये करून त्यामुळे साहजिकच याचा सुद्धा काही प्रमाणात परिणाम आपल्या दरावरती दिसून येतोय आणि त्याला जोड मिळाले .
हरभरा भाव कमी होण्याचे दोन कारणे कोणती ?
दोन कारणांची पहिलं कारण आपण पाहिलं की नव्या मालाची आवक आणि दुसरे कारण म्हणजे ते म्हणजे आयातीचा तसे हरभऱ्याचे भाव सध्या कमी होण्यामागे या कारणांचा मोठा वाटा आणि ते म्हणजे आयात आता आपल्याला माहिती आहे. की देशात हरभरा आहे तर त्या प्रमाणात होत .नाहीये परंतु सरकारने आठ डिसेंबर 2023 रोजी पिवळा वाटाणा आयात मुक्त केले. म्हणजेच पिवळा वाटाणा आहे तिला धारक खुली केली .त्यावर शुल्क नाहीये. हे आयात होणारे 30 एप्रिल पर्यंत आता पिवळा वाटाणा जागतिक बाजारामध्ये मोठ्या प्रमाणात उपलब्ध असतो.
त्यातल्या त्यात रशिया आणि कॅनडा हे सर्वाधिक पुरवठादार देश आहेत . म्हणजेच आता भारतामध्ये जेवढी के आयात होते. त्यापैकी जास्तीत जास्त वाटा कॅनडा आणि रशिया या देशांचा आता आपण जर वाटाणा आहे. त्याचा विचार केला तर फेब्रुवारीच्या शेवटपर्यंत भारतामध्ये तब्बल सहा लाख टन पिवळा वाटाणा आयात झाला. एप्रिल पर्यंत पिवळा वाटाण्याचे आया तब्बल 15 लाखांपर्यंत पोहोचू शकते असा अंदाज आहे दराने व्यापारी व्यक्त करतात.
म्हणजेच काय तर पिवळा वाटाणा आहे तिचा दबाव आपल्याला हरभऱ्याच्या दारावरती स्पष्ट दिसतोय. आता तुम्ही म्हणाल पिवळा वाटाणा आणि हरभरा यांचा संबंध काय तर प्रक्रिया उद्योग असेल किंवा बेसन असेल. त्याच्यामध्ये पिवळा वाटाण्याचा वापर जास्त केला जातो. जेव्हा हरभऱ्याची डाळ महाग असते याचा अनुभव अनेकदा आलेला असेल.
कारण प्रक्रिया उद्योगांमध्ये जर हरभरा डाळ महाग असेल तर त्याला पर्याय म्हणून वाटणारा वापरले जाते. त्यामुळे असं होतं की हरभरा डाळीला मागणी कमी येते म्हणजेच उठाव कमी मिळतो. आणि याचा थेट परिणाम आपल्याला हरभऱ्याच्या भावावर दिसून येत असतो. प्रामुख्याने तीन कारण की ज्यामुळे सध्या हरभऱ्याचे भाव कमी झालेले आहेत. मग भविष्यामध्ये हरभरा बाजारात नेमकं काय घडू शकत तुम्हाला आठवत असेल की यापूर्वीच्या बातमी दिली होती आपण चर्चा केली होती की निवडणुकांच्या काळामध्ये सरकारचे धोरण नाही जसे पिवळा वाटाण्याच्या आयात डाळीचे विक्री त्याचा दाबा आपल्याला बाजारात दिसू शकतो तसेचमला देखील चांगला उठा मिळू शकतो आणि दराला सुद्धा आधार राहू शकतो. त्यामुळे पुढच्या काळात जेव्हा नव्या मालाचे बाजारातल्या व कमी होईल. आणि निवडणुका संपतील त्या काळामध्ये हरभराच्या दराला पुन्हा काहीसा आधार मिळू शकतो .असा अंदाज आहे या काळामध्ये हरभऱ्याचा भाव हमीभावाचा टप्पा पुन्हा पार करेल असा अंदाज अभ्यास करणे व्यक्त केलाय आता एकूणच हरभरा बाजारातील परिस्थितीबद्दल आपल्याला काय वाटतं आम्हाला कमेंट करा